نقاره‌نوازی در حرم مطهر، نغمه تحویل سال نو
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۵۵۷۷۷
صدای نقاره حرم مطهر ثامن الحجج (ع) برای همه شیعیان یادآور حضور در حرم مطهر رضوی است. خاطره‌ای صوتی که در ذهن‌مان هک شده است و قرار است روزهای بی‌قراری گوش دلمان را بنوازد.
در حرم رضوی هنگام اذان صبح و اذان مغرب نقاره نوازی برای اعلام وقوع طلوع و غروب خورشید و اعلام آماده باش به مردم برای اقامه نماز انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نقاره نوعی طبل کوچک دوتائی است. دو طبل کوچک متصل بهم ، یکی بزرگتر و صدایش بم تر و یکی کوچکتر با صدای زیرتر است. آلت نواختن نقاره دو عدد چوب است به نام چوب نقاره و با دو دست نواخته می‌شود. گاهی یک دست در بم و دست دیگر در زیر کار می‌کند و گاهی هم هر دو چوب به بم یا به زیر می‌خورد. کاسه نقاره از مس است و پوست آن از پوست گاو که کلفت تر است تهیه می‌شود.
تاریخچه نقاره‌نوازی در حرم رضوی
در عهد صفویه، استفاده از نقاره در پایتخت معمول و به تدریج در شهرهای بزرگ رایج شد و در جشن‌های پیروزی، تاج‌گذاری، ولادت شاهان و شاهزادگان، مراسم نقاره زنی اجرا می‌شد. به روایتی تاریخی درسال ۸۶۰ هجری قمری «بابر» فرزند «بایسنقربن‌شاهرخ» از هرات به زیارت مشهد آمد و در باغ حرم یعنی صحن‌های فعلی حرم رضوی نقاره‌ای برپا کرد تا نقاره بزنند. از آن تاریخ به بعد نقاره زدن در حرم مطهر مرسوم شد و چه سلطانی بلند مرتبه‌تر از امام رضا(ع) و چه محضری گران‌قدرتر از این محضر برای نواختن نقاره است. در سر درشرقی صحن انقلاب، نقاره‌خانه حضرتی از زمان «شاه عباس صفوی» موجود بوده و بعدها این بنای فعلی ساخته و کاشی کاری شده است. از دوره صفویه تا کنون دو نوبت، حدود نیم ساعت به غروب و نیم ساعت به طلوع آفتاب و در ماه رمضان نیز سه ساعت مانده به اذان صبح برای توجه روزه گیران به وقت سحر نقاره نواخته می‌شود.
در طومار علیشاهی که صورت موقوفات دوره افشاری است، موارد وقفی نقاره خانه هم آمده است. در این طومار جهت نقاره‌خانه یک رئیس و ۱۲ نفر نقاره چی که به «عمله شکوه» نیز معروف بود وحتی وجهی جهت هزینه پوست گاوی که برای طبل نقاره‌خانه لازم است، تعیین شده است.
نقاره نوازی در حرم امام رضا در سه دست اجرا می‌شود. گروه نقاره‌نوازی هم از یازده نفر تشکیل می‌شود. هنگام اجرای مراسم، چهار طبال در سمت راست نقاره‌خانه (شمال) رو به گنبد مطلا و روی صندلی‌های کوچک نشسته، شش کرنانواز به ترتیب در کنار سرنواز در سمت چپ نقاره‌خانه (جنوب) می‌ایستند و هماهنگ نقاره‌نوازی می‌کنند.
هنگام اجرا و در دست اول، سرنواز که سردسته کرنانوازان است و به نوعی رهبری گروه را بر عهده دارد، ابتدا کرنا را به طرف گنبد طلای حرم با حالت سلام می‌گیرد و با آهنگ «سلطان دنیا و عقبی، علی بن موسی الرضا» می‌نوازد. بلافاصله پس‌نوازان که از پنج نفر تشکیل شده است، با کرنا در یک مرتبه هماهنگ نوای «امام رضا» را پاسخ می‌دهند. مجددا سرنواز با کرنا به طرف گنبد اشاره کرده و سه مرتبه نوای «امام رضا » را می‌دمد. همزمان نیز پس‌نوازان در دو نوبت نوای «غریب رضا» جواب می‌دهند.
در دست دوم، سرنواز نوای «مولی، مولی، مولی، علی بن موسی الرضا» سر می‌دهد. پس‌نوازان با«رضاجان» پاسخ می‌دهند و با کرنا ذکر «یا امام غریب یا امام رضا» سر می‌دهد. بلافاصله پس‌نوازان در سه نوبت متوالی آوای «رضا جان» جواب می‌دهند.
در دست سوم سرنواز «دوره دوران امام رضاست» می‌دمد. در این موقع طبال‌ها کوس شادیانه می‌نوازند و مجددا سرنواز ذکر «دوره دوران امام رضاست، دادرس بیچارگان» می‌نوازد. پس‌نوازان نیز بلافاصله «ای دادرس درماندگان» جواب می‌دهند. در پایان نیز موقعی که پس‌نوازان می‌خواهند کرناهای خود را کنار بگذارند سرنواز آوای «فریادرس!» را به عنوان خواهشی از امام رضا سر می‌دهد. سپس طبال‌ها با شدت بیشتر بر طبل‌ها می‌کوبند.
نویسنده: صدیقه سادات بهشتی
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: نقاره زنی حرم امام رضا ع نقاره خانه نقاره نوازی نقاره خانه حرم مطهر امام رضا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۵۵۷۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیین نقاره زنی در اردبیل احیا می‌شود
امیر رجبی در نشست فعالان حوزه فرهنگ و هنر در اردبیل،گفت: با شکل گیری اتاق فکر با مشارکت فعالان حوزه‌های هنری و فرهنگی سعی بر این است تا سنت نقاره‌زنی مذهبی در اردبیل احیا شده و افراد مستعد برای دریافت آموزش‌های مورد نیاز به شهر مقدس مشهد اعزام شوند.
او به برگزاری نشست تخصصی تاریخ معماری و هویت فرهنگی در اردبیل اشاره کرد و افزود: تجارب ارزشمند اساتید برجسته و فعالان حوزه معماری را در احیای جایگاه این حوزه شاهد هستیم و قطعا در مناسبت‌های مختلف به ویژه آیین‌های عزاداری ماه محرم در مسیرهای شمع‌نشانی در 6 محله شهر اردبیل اصالت و هویت تاریخی حفظ می‌شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل تصریح کرد: معماری مجموعه جهانی شیخ صفی دارای ارزش و جایگاه خاص و از نمادهای مهم شهر اردبیل است که با گذشت سال‌های طولانی در این حوزه باید فعالیت‌های مؤثر و مفیدی را شاهد باشیم.
رجبی افزود: شرح احوال شیخ صفی‌الدین اردبیلی کتاب‌های متعددی تألیف شده و در دوره معاصر نیز استاد بابا صفری در عرصه اردبیل‌شناسی تحقیق و مطالعات فراوانی کرده است.
او در ادامه گفت: برای احیای هویت تاریخی اردبیل نیازمند برگزاری نشست‌های تخصصی با محوریت معماری و هویت فرهنگی هستیم که قطعا این نشست با همراهی فعالان فرهنگی و هنری ادامه خواهد داشت.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل به برگزاری آیین‌های تجلیل از مفاخر استانی و بیان آثار آنها به عنوان عنصر انگیزشی و دلگرمی الگوسازی برای نسل‌های آینده اشاره کرد و ادامه داد: امیدواریم همه فعالیت‌های فرهنگی و هنری در راستای اعتلای بیشتر و قدرشناسی از این سرمایه‌های معنوی و فرهنگی انجام شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»